Notes:

Ook wel eens Jean Jacques Belle de Courtenier genoemd.

Toean Tanah Norbčk

soldaat-hoornblazer, korporaal-hoornblazer, eleve muzikant eerste klasse, winkelier

Johannes Jacobus werd in Arnhem op 15 april 1827 geboren in een huis
vlak buiten de toenmalige Velperpoort (dat is nu de Steenstraat).
Hij woonde in Arnhem toen hij zich in het 4e kwartaal van
het jaar 1850 bij het Werfdepôt te Harderwijk aanmeldde als vrijwilliger
bij de koloniale troepen.

Hij werd als soldaat, zonder handgeld, aangenomen voor 6 jaar en begon
als hoornblazer maar werd nog voor zijn vertrek naar Indië bevorderd
tot korporaal-hoornblazer.

Op 20 maart 1851 ging hij aan boord van het schip "De Vijf Gebroeders"
dat op 1 april 1851 uit het Nieuwe Diep naar Oost-Indië vertrok.
Hij kreeg Batavia als standplaats en werd élčve-muzikant 1e klasse.

Hij verlengde zijn diensttijd niet, werd op 30 juni 1857 gepasporteerd
en begon in Batavia een muziekzaak met een winkel in Noordwijk.

Hij had goede muzikale aanleg en speelde onder meer fagot.

Hij bewoonde een vrij groot huis in Molenvliet en bezat in Weltevreden
een stuk grond aan de Pasar Baroestraat. Op deze brede straat kwamen
weggetjes uit die genoemd werden naar de eigenaren van de
percelen waardoor ze liepen. Zo ontstonden de straatnamen Gang Hornung,
Gang Zecha, Gang Belle, enz.

Langs deze weggetjes bouwde de plaatselijke bevolking toen huisjes.

Op 1 juni 1855 verzocht hij schriftelijk het "Kollegie van Diakonen
der Protestantsche Gemeente te Batavia" hem toestemming te willen geven
tot het aangaan van een wettig huwelijk met Maria Hendrika de Bruin, pu-
pil van het "Kollegie van Diakonen" en woonachtig in het armengesticht
te Molenvliet, omdat hij "na de toestemming van de heer Van Berckel Bik te
hebben ontvangen zich met dat meisje te mogen onderhouden, hem uit dat
onderhoud is gebleken dat hij haar ook niet onverschillig is". De heer
Van Berckel Bik was klaarblijkelijk het hoofd van het armengesticht. Maria
Hendrika de Bruin werd in Padang geboren. Haar vader heette Gerrit en
was een Nederlandse sergeant bij de koloniale troepen. Haar moeder, ver-
moedelijk van Portugees-Minangkabouwse (of Chinese) afkomst, werd Sie Mina genoemd.

Het huwelijk tussen Johannes Jacobus en Maria Hendrika vond plaats in
Batavia op 3 april 1856. Zij kregen drie kinderen.

Johannes Jacobus stierf te Batavia op 2 juli 1887.

Nationaal Archief


Toean Tanah Norbčk johannes was als winkelier een pianofabrikant en verkoper.
bron Marcella de Jager: Nota over de persoon Toean Tanah Norbčk Johannes Jacobus Belle
was ook musicus, speelde fagot bij de Stafmuziek en werd later
onderkapelmeester. Hij was zeer actief en had een handel in
muziekinstrumenten en repareerde onder andere piano's en was
ook dansleraar aan het paleis. Johannes trouwde met Mej. De Bruin,
pupil van het Djatigesticht, destijds in Rijswijk. Hij was welvarend
en woonde in Noordwijk in het huis van de waar later de
Handel Maatschappij (Factorij) in gevestigd werd, de Kampong
Norbčk. Johannes Belle werd dan ook wel Toean Tanah Norbčk genoemd.
Zijn muziekhandel was in dat zelfde huis gevestigd. Later bouwde
hij ook huizen op het land, grenzend aan Pasar Baroe.

Toean Tanah Norbčk Johannes Jacobus Belle was ook musicus,
speelde fagot bij de Stafmuziek en werd later onderkapelmeester.
Hij was zeer actief en had een handel in muziekinstrumenten
en repareerde onder andere piano's en was ook dans leraar aan
het paleis. Jean trouwde met Mej. De Bruin, pupil van het Djatigesticht,
destijds in Rijswijk. Hij was welvarend en woonde in Noordwijk in
het huis van de waar later de Handel Maatschappij (Factorij ) in
gevestigd werd, de Kampong Norbčk. Jean Belle werd dan ook wel
Toean Tanah Norbčk genoemd. Zijn muziekhandel was in dat zelfde
huis gevestigd. Later bouwde hij ook huizen op het land, grenzend
aan Pasar Baroe.De straat waaraan de huizen lagen werd naar
hem Gang Belle genoemd.
De straat waaraan de huizen lagen werd naar hem Gang Belle
genoemd.

I. JOHANNES JACOBUS BELLE, geb. Arnhem 15 april 1827,
op 22 dec 1850 vrijwilig geëngageerd als soldaat voor de tijd van
zes jaar zonder handgeld, hoornblazer 1 jan 1851, bevorderd tot
korporaal hoornblazer 3 maart 1851, geëmbarkeerd te Nieuwe Diep
aan boord van het schip de Vijf Gebroeders 20 maart 1851,
gedebarkeerd te Batavia 20 juli 1851 en geplaatst bij het korps
muzikanten als élčve 2e klasse, bevorderd op 19 febr. 1853 tot
élčve muzikant 1e klasse, op 30 mei 1857 de bronzen medaille
toegekend zonder gratificatie, op 13 juni 1857 het paspoort toegestaan
en op 30 juni 1857 te Batavia afgegaan. Vermeld op de inwonerslijst
van Batavia (1859-1861, 1865-1871, 1874-1887), muziekhandelaar,
gevestigd te Noordwijk, ook vermeld als pianohandelaar,
overl. Batavia 2 juli 1887, tr. Batavia 3 april 1856

MARIA HENDRIKA DE BRUIN, geb. Kajoetanam (Sumatra's Westkust)
26 sept. 1839, overl. Batavia 4 juli 1900, dr. van Gerrit de Bruin
en de vrije javaanse vrouw Sie Mina.

Uit dit huwelijk:
1. MARTHA JOSEPHA
2. JOHANNES ALPHONS
3. WILLEM FREDERIK

Ook wel eens Jean Jacques Belle de Courtenier genoemd.
Gestorven: Daerah Khusus Ibukota Jakarta, Indonesie

Transcriptie huwelijk akte 1856

No. 16

Heden den derden April Achttien honderd zes en vijftig
verschenen voor mij, Adolphe Fitz VERPLOEGH ,
gewoon Ambtenaar van den Burgelijken Stand te Batavia:

Johannes Jacobus BELLE

geboren te Arnhem in Gelderland
oud ruim acht en twintig jaren van beroep Stafmuzijkant der eerste
klasse wonende op Bazaar Baroe buiten Batavia, ongehuwd,
meerderjarige zoon vam Johannes Jacobus BELLE, muzijk-
meester en van diens echtgenoote Maria Josephina RENARD,
zonder beroep, beiden te Gelderland woonachtig

en Maria Hendrika DE BRUIN

geboren te Padang
oud ruim zestien jaren zonder beroep alhier wonende in het armen
gesticht op het Molenvliet buiten Batavia, ongehuwd, minderjarige
natuurlijke dochter van de Inlandsche vrouw SIE MINA, overleden en
erkend door Gerrit DE BRUIN, particulier, wonende te Harderwijk

die mij verzochten over te gaan tot de voltrekking van hun voorgenomen huwelijk en mij tot dat einde de navol-
gende, onder de bijlagen van dit Register opgenomene bewijsstukken te hand stelden, te weten:

1e de geboorte akte der bruid

2e de toestemming van het Kollegie van Diakenen der Hervomde Gemeente te Batavia
de dato vijfde July, achttienhonderd vijf en vijftig, nummero zes

3e de toestemming bedoeld bij paragraaf acht, artikel een en zeventig van het Burgerlijk Wetboek
van Nederlansch-Indië

4e Eene authentieke akte van toestemming van den vader der Bruid tot dit huwelijk verleend, ge-
passseerd voor hem te Harderwijk woonachtigen Notaris Egbert Julius Vitringa de dato eerste
december achttienhonderd vijf en vijftig, sub numero drie honderd vier en zeventig

5e De door het Gouvernement bij besluit de dato een en twintigsten oktober achttienhonderd vijf en vijftig numero
vijf, verleende dispensatie van de vervulling van artikel twee en veertig van het Burgerlijk Wetboek van Nederlandsch-
Indië, - zulks krachtens artikel acht en veertig van dat Wetboek
En het bewijs dat de afkondigingen van dit huwelijk alhier op den
achttienden en den vijf en twintigste november jongst
leden behoorlijk hebben plaats gehad en zonder stuiting zijn afgeloopen.

Hebbende de comparanten bruidegom en bruid mij met oog op de voorgeschrevene artikelen twee en zeventig en
drie en zeventig van het Burgerlijk Wetboek van Nederlandsch-Indië onder Ede verklaard niet bij magte te zijn:

de eerste zijne geboorte akte of akte van bekendheid en
de laatste de sterf akte van hare moeder of akte van bekendheid overteleggen

De daarna door mij den bruidegom en der bruid in het openbaar voorgehoudene vraag, of zij elkander tot
Echtgenooten aannemen, en al de pligten, door de Wet aan den huwelijken staat verbonden, getrouwelijk zullen
naleven, door beide bevestigend beantwoord zijnde, heb ik, in naam der Wet, uitspraak gedaan, dat zij door den
Echt aan elkander zijn verbonden, en zulks in tegenwoordigheid van

Wijnand Willem van BERCKEL BIK
oud zes en dertig jaren, van beroep Chef der ordonnancering wonende op Kramat buiten Batavia

en van Gerardus BUYS
oud ruim vijf en dertig jaren, van beroep Deurwaarder bij den Landraad
der stad en voorsteden van Batavia, wonende op Noordwijk buiten
Batavia

En is hiervan deze acte opgemaakt, die na voorhouding, door de beide comparanten en de getuigen en mij
is ondertekend.

Genealogie BELLE uit IGV-2012 Door R.L.M. Vissers

Volgens familieoverlevering oorspronkelijk Jean Jacques/Jacques Belle de Courtenier/Courtenay
geheten en met twee broers uit Frankrijk gevlucht en daarna samen naar Java gegaan.
Hun familie zou tot de Franse adel hebben behoord. Dit verhaal, mogelijk afkomstig van
Johannes Jacobus en zijn broers zelf of anders van hun kinderen, duikt in alle takken van de
familie op en is ook doorgedrongen tot de collectie van de Stichting Indisch Familie Archief.

Door een Franse verwante is het zelfs op internet gezet. In Frankrijk is Courtenier (zonder
de) een voorkomende familienaam en behoorde de familie De Courtenay tot de agnatische
verwanten van het Franse koningshuis (Capet). Van het werkelijk bestaan hebben van een
familie Belle de Courtenier/Courtenay is mij niets gebleken. De stamreeks van Johannes Jacobus
voert volgens doopregistraties in de streek rond Arnhem in vijf generaties terug op een
Schotse militair, Jacob Bell genaamd en in garnizoen liggende te Grave. Gedegen genealogisch
onderzoek laat van dit het verhaal dus niets over. Het enige correcte element daarin betreft het
feit dat zowel Johannes Jacobus als zijn broers Rochus Hubertus en Henricus als militair naar
Nederlandsch-Indië vertrokken, overigens op verschillende momenten. Zij keerden na hun
ontslag uit de dienst niet terug naar Nederland, maar bleven in Nederlandsch-Indië.

Zie ook: Stamboek van J.J. Belle, Stamboeken militairen II, ‘Suppletiefolio’s’ 1817-ca. 1949, inv.

Correctie door Serge Girard:

Mogelijk is de verwarring omtrent de Franse voorouders ontstaan door het feit dat
Maria Josepha Catherina RENARD een Franse vader had, die afkomstig was uit
Bourgogne (Frankrijk 89-Yonne).
Dit misverstand (wel of niet van Franse afkomst) is recent nog herhaald in de
"Parenteel van Jacobus Johannes Belle (1827-1887) en Maria Hendrika de Bruin (1839-1900)"
in het jaarboek van de Indische Genealogische Vereniging 30 2017 (De Indische Navorscher):

"Onder de nog levende nakomelingen van Johannes Jacobus Belle blijkt het geloof
te bestaan dat hij, tezamen met twee broers, afkomstig was uit Frankrijk en via
Nederland naar Nederlands-Indië trok. In deze context wordt wel naar hem
verwezen als Jean Jacques Belle de Courtenier. Opvallenderwijs circuleert dit idee
in alle verschillende takken van de parenteel, hetgeen doet vermoeden dat deze
genealogische interpretatie al binnen de eerste generaties van de parenteel ont-
staan is, en vinden we deze zelfs terug in een artikel in Tong Tong2. De gegevens
uit de geboorte-, huwelijks- en overlijdensregisters van de burgerlijke stand in
zowel Nederland als in Nederlands-Indië wijzen echter ondubbelzinnig op de
familiestructuur als weergegeven in het geneagram, en sluiten een afkomst uit
Frankrijk volledig uit."


De drie broers kwamen dus uit Nederland en hadden een moeder die een Franse
vader en een Duitse moeder had. Mogelijkerwijs kon zij ook de Franse taal spreken
en verstaan.
Zeer waarschijnlijk ligt dit feit aan de basis van het idee dat de Belle's van Franse
oorsprong zouden zijn. Maar ze hebben dus wel degelijk behoorlijk wat Frans bloed in
hun aderen stromen!

Voorouders van Maria Josepha Catherina RENARD